Başından güllələnən prezidentlər... - SİYAHI, FOTOLAR

Bölmə: MARAQLI, BLOK XƏBƏR, MANŞET

24 noyabr 2014 23:10 Baxış: 1095 Şərh: 0 Çap

Başından güllələnən prezidentlər... - SİYAHI, FOTOLAR

Öldürülməzdən əvvəl o, şəhərə getmək istəmirdi...

ABŞ siyasi tarixində 35-ci prezident kimi iz buraxan, amerikalılar üçün “İmperator prezident” statusu daşıyan Con Ficerald Kennedi 1917-ci ilin 29 mayında Bruklen şəhərində, Massaçusets ştatında 9 uşaqlı bir ailənin 2-ci övladı olaraq dünyaya gəldi.

ABŞ tarixində iz buraxan və tez bir zamanda ölkənin elit təbəqəsinin nümayəndəsinə çevrilən Kennedilər nəsli irland mənşəli katolik bir ailə idi. Ailə həm də öz siyasi ənənələri ilə seçilirdi. Conun tərbiyəsi ilə məşğul olan atası Cozef, ABŞ-ın ən cavan bank müdirlərindən idi.

Məhz bu səbəbdən o, öz övladını “pul hakimiyyətdir,hakimiyyət isə puldur” prinsipi ilə yetişdirirdi. Con uşaqlıqdan xəstəhal, fiziki cəhətdən zəif idi, onun qardaşı Robert deyirdi ki, Con çoxlu kitab oxuyardı. Hətta onun bir məktəb yoldaşı xatırlayırdı ki, o, məktəbdə “Nyu-York Times”ı başdan-başa oxuyan yeganə şəxs idi.

1935-ci ildə Con orta məktəbi bitirir və bundan sonra baş verən hadisələr onun sonrakı həyatına ciddi şəkildə təsir göstərir. Atası Cozef Kennedi Londonda ABŞ-ın səfiri təyin edilir. Məhz həmin il o,London İqtisadiyyat Məktəbinə daxil olur. Atasının səfir kimi təyin olunması həm də Kennediyə uzun müddət İngiltərədə yaşamağa imkan verir.

Zəif fiziki quruluşa malik olması və futbol oynayanda aldığı xəsarət səbəbindən onu hərbi xidmətdən azad etsələr də,atasının nüfuzu sayəsində ABŞ-ın Hərbi Dəniz Qüvvələrinə qəbul edildi. Sakit okeanda baş verən sualtı müharibədə iştirak edən Kennedi,həm də PT-109 yüksəksürətli torpeda katerində göstərdiyi xidmətə görə “Purpur Ürək” və bir çox mükafatlar qazandı.

Başından güllələnən prezidentlər... - SİYAHI, FOTOLAR

Kennedi xarici siyasətlə bağlı bütün fikirlərini çəkinmədən və açıq şəkildə bildirirdi. Yeni yaranan və öz bitərəfliklərini qoruyub saxlamağa çalışan gənc respublikaçılara yardım göstərilməsinin zəruri olduğunu vurğuladığı zaman, adət halını almış şablon fikirləri və ümumi kollektiv düşüncəni demək olar ki,alt-üst etmişdi.

Kennedinin prezidentliyi elə ilk dövrdən qəribəliklər və fərqlilikləri ilə seçilirdi.Con Ficerald Kennedi-ABŞ-ın 35-ci prezidenti, XX əsrdə dünyaya gələn ilk prezident və Ağ Evin ilk katolik sakini idi.1960-cı il seçkilərində qələbə qazanan 43 yaşlı Kennedi ona qədər olan namizədlərin ən cavanı,ABŞ prezidentləri sırasında isə Teodor Ruzveltdən sonra 2-ci ən gənc prezident idi.

Kennedi hakimiyyətə gəldiyi andan etibarən xarici siyasətə daha çox diqqət yetirməyə çalışdı.Çünki daxili məsələlərin həllinə Konqres hər zaman konservativ prinsiplə yanaşır, Kennedi hökümətinin qəbul etdiyi bir sıra qərarlara və proqramlara veto qoyurdu.

Lakin bununla belə, o, özünün “Yeni hüdudlar” proqramını həyata keçirməkdən çəkinmirdi. U.Rostun «Gəlin bu ölkəni yenidən hərəkət etməyə və canlandırmağa təkan verək» sözləri,əslində Kennedi administrasiyasının gələcək planlarının başlanğıc şüarı idi.

Administrasiya hələ indiyə qədər heç bir prezidentin səsləndirməyə belə cəsarət etmədiyi “qlobal inkişaf” modelini yaratmağa müvəffəq olmuşdu. Onun bu modelinə ABŞ təhsil sisteminə maksimum dərəcədə vəsaitin ayrılması və gücləndirilməsi, “Yeni hüdudların” həyata keçirilməsi, sosial islahatlar daxil idi.Kennedi nəticə etibarı ilə ABŞ-ın beynəlxalq arenada itirilən nüfuzunu bərpa etməklə yanaşı, ölkəsinin Sovetlər üzərində qələbəsinin də rəsmi başlanğıcını qoydu. Eyni zamanda müasir dövrümüzdə ön sıralarda olan ABŞ milli təhsilinin də banilərindən oldu. ABŞ iqtisadiyyatı dünya bazarında öz aparıcı rolunu möhkəmləndirməklə yanaşı,dünyanın ən fövqəldövləti statusuna malik oldu.Lakin bütün bunlara baxmayaraq, Kennedi öz prezindentliyinin son dövrü üçün planlaşdırdığı “Yeni hüdudlar”ın son proqramını həyata keçirə bilmədi. Səbəbi isə Kennedinin müəmmalı ölümü oldu.

Kennedinin prezidentliyi dövründə Məxfi Xidmət təkcə Texasda Conu öldürməyə 34 cəhdi araşdırdı. Həmin ştatda mühafizəkar və ultrasağ qüvvələrin mövqeləri xeyli güclü idi, hətta 1960-cı ildə əslən texaslı olan Lindon Conson və onun arvadı, sonra isə ABŞ-ın BMT -dəki səfiri Adlay Stevenson burada açıq şəkildə təhqirlərə məruz qalmışdılar. Dallas küçəsində Kennedinin şəkli və "xainliyə görə axtarılır" yazısı ilə plakatlar görünürdü. Lakin 1964-cü ildə prezident seçkilərinə hazırlaşarkən Kennedi Texasa yola düşmüşdü, çünki bu ştatın səsləri seçkilərdə mühüm rol oynayırdı. Kennedi həmin ərəfədə deyirdi ki, "ilahi, Texasa səfərdən çəkinə bilsəydim... Bir səbəb uydurmaq olarmı?"

1963-cü il noyabrın 22-də ("qara cümə") prezident təyyarəsi Dallasdakı Lavfild aeroportuna endi. Prezidentin mühafizəsi, Dallas polis idarəsi dəstəsi, təhlükəsizlik xidməti avtomobili və Məxfi Xidmət agentlərindən ibarət idi. Kortejin önündə təhlükəsizlik xidməti avtomobili, sonra altı polis motosikli, fərqləndirici işarələri olmayan baş maşın və 1961-ci il modeli olan prezidentin "Linkoln"u gedirdi. İsti havaya görə təhlükəsizlik agenti Louson "Linkoln"un orqanik şüşədən olan üstünü çıxarmağı qərara aldı. Prezidentin avtomobilini soldan və sağdan cəmi dörd motosikletçi müşaiyət edirdi, maşında isə iki Məxfi Xidmət agenti var idi.

"Linkoln"un arxasınca 8 nəfər agentlə "Kadillak" gəlirdi. Buna baxmayaraq, saat 12:30-da Kennediyə snayper tüfəngindən iki dəfə atəş açıldı, birinci mərmi onun boynuna, ikincisi isə başına dəydi. Prezident mühafizəsinin zabiti Klinton Hill, Kennedini qorumaq üçün yük yerinə çıxdı. "Linkoln" təcili Parklend Hospitala istiqamət götürdü. Həkimlər Kennedini xilas etməyə çalışdılar, lakin saat 13:00-da rəsmi olaraq onun ölüm xəbəri elan edildi. Bu hadisəni Abraham Zapruder kameraya çəkmişdi. Həmin gün saat 13:46-da Senat işini dayandırdı, bir dəqiqə sonra Nyu-York birjası bağlandı. Saat 13:49-da SİTA sui-qəsd haqqında xəbər verdi.

Saat 15:41-də tabut Vaşinqtona uçan prezident təyyarəsinə yükləndi. Vaşinqtonda tabut gücləndirilmiş mühafizə altında Endrüs hava bazasına çatdırıldı.Kennedinin vəfatından sonra ABŞ Ali Məhkəməsinin sədri Erl Uorrenin rəhbərliyi altında yaradılmış komissiya (Uorren komissiyası) belə nəticəyə gəldi ki, prezidentin qatili Lİ Harvi Osvald bu qətli tək icra edib. Lakin növbəti araşdırmada Nümayəndələr Palatası qərara aldı ki, Kennedinin meyitinin yarılması standartlara uyğun şəkildə aparılmayıb. Noyabrın 25-də Kennedi torpağa tapşırıldı. Onun qəbrinin üzərində qardaşı Jaklin Kennedinin təklifi ilə əbədi məşəl yandırdılar.

Qeyd edək ki, hər ikisi qətlı yetirilən ABŞ prezidentləri Con Kennedi və 16-cı prezident Avraam Linkoln arasında inanılmaz oxşarlıq olub.

Analitik.az onları təqdim edir:

- Avraam Linkoln 1846-cı ildə Konqresə üzv seçilib. Con Kennedi 1946-cı ildə Konqresə üzv seçilib.
- Avraam Linkoln 1860-cı ildə ABŞ-ın prezidenti seçilib. Con Kennedi 1960-cı ildə ABŞ-ın prezidenti seçilib.
- Hər iki prezidentin adı Linkoln və Kennedi yeddi hərflidir.
- Hər iki prezident vətəndaş hüquqlarını müdafiə edirdilər.
- Hər iki prezidentin xanımı Ağ Evdə yaşayan zaman uşaqlarını itirmişdilər.
- Hər iki prezident cümə günü qətlə yetirilib.
- Hər iki prezident başından güllələnmişdi.
- Hər ikisinin qatili cənublu idi.
- Hər ikisinin varisi cənublu olmuşdur.
- Hər ikisinin varisinin adı Conson olmuşdur.
- Linkolnun varisi olan Endru Conson 1808-ci ildə, Kennedinin varisi Lindon Conson 1908-ci ildə anadan olmuşdu.
- Linkolnun köməkçisinin adı Kennedi olmuşdu. Kennedinin köməkçisinin adı isə Linkoln olub.
- Linkolnu qətlə yetirən Con Uaylks But 1838-ci ildə anadan olub. Kennedini qətlə yetirən Li Harvey Osvald 1938-ci ildə anadan olmuşdu.
- Hər iki qatil 3 adıyla tanınırdı.
- Hər iki qatilin adı 15 hərfdən ibarət idi.Linkoln öldürülən teatrın adı "Kennedi" idi. Kennedi qətlə yetirilən maşın "Linkoln" adlanırdı.
- But, Linkolnu qətlə yetirəndən sonra teatrdan qaçdı və fermada tutuldu. Osvald, Kennedini qətlə yetirəndən sonra fermadan qaçdı və teatrda tutuldu.

Şərh Yaz